“Laat ons een artikel schrijven over hoe je kinderen emoties kan leren benoemen door een gezelschapsspel te spelen”, stelde ik mijn collega’s voor. Het idee sloeg aan, vrijwilligers met grote gezinnen werden gecontacteerd om de spelen te testen en we haalden enkele ‘emotie verkennende spelen’ in huis. Net toen de spelen doorgegeven gingen worden aan de vrijwilligers, kwam de lockdown wegens het coronavirus. ‘Blijf in uw kot!’ was het advies. Onze voordeur ging dicht.

Testpersonen waren er gelukkig genoeg in eigen huis: met 3 kinderen tussen 7 en 11 jaar oud en enkele weken huisarrest voor de boeg, blonken de speldozen uitnodigend op de kast.

Na enkele dagen quarantaine bleek dat het leren benoemen van emoties wel nuttig kan zijn. Vooral bij ons jongste dochter is de ‘lockdown’ soms een ‘meltdown’ waarbij huilbuien volgen om iets kleins. Broer stond voor de kapstok net op het moment dat ze haar jas wilde ophangen. De wc was bezet door broer 2 (Staf, 9 jaar). Of ze huilde omdat de mandarijntjes op waren, en ze geen zin had in een appel. Vaak is Lise gewoon een beetje moe, hongerig of gefrustreerd omdat alles door de quarantaine net dat beetje anders is.

Herkenbaar? Ontdek dan net als ons verschillende spelvormen die die je kan gebruiken om emoties en gevoelens samen met je kind te verkennen en benoemen. Ieder spel onderging de ultieme test aan onze keukentafel. Wat we ervan vonden, lees je hieronder.

Kinderen die geregeld een spel spelen, leren  een stukje hun emoties te kanaliseren. Een spel speel je immers samen: tegen elkaar, of tegen het spel. En wie een spel speelt, kan dit ook verliezen. Vooral voor jonge kinderen is verliezen een leerproces, al kent iedereen wel een volwassene die ook moeilijk tegen zijn of haar verlies kan …

Spelenderwijs de taal van emoties leren kennen

Sommige gezelschapsspelen richten zich specifiek op het benoemen van emoties. Die spelen kunnen een middel zijn om moeilijk te verwoorden thema’s op een speelse manier aan te raken.

Plots begreep mijn dochter wat het woordje ‘heimwee’ betekende.

Zo is het ‘lekker-in-je-vel-spel’ een laagdrempelige methodiek om spelenderwijs de taal van emoties te leren kennen. Het is een spel zonder spelbord: een eenvoudig en goedkoop (+/- € 12) doosje met 48 kaartjes in. Aan de ene kant van het kaartje wordt de emotie benoemd en op de ommezijde beeldt een dier de emotie uit. Onze jongste (7) begreep niet alle emoties, zodat haar broers met handen en voeten het gevoel omschreven. En dit is natuurlijk de bedoeling: zo begreep ze plots het woordje ‘heimwee’. Een woord dat ze niet kende, of dat ze in het beste geval zou sorteren onder de grote noemer ‘verdriet’, kon ze nu duiden als ‘iets dat of iemand missen die je goed kent’. Haar oma bijvoorbeeld, die ze nu een aantal weken geen bezoekje mag brengen.

De eenvoud van de woorden en van de afbeeldingen maken het spel heel toegankelijk om het in verschillende spelvarianten te spelen met jonge kinderen (vanaf 4 jaar). Onze kinderen verkozen de competitieve spelvariant. Vooral onze jongste dochter, van 7 jaar, was fan van dit spel en de afbeeldingen die op de kaartjes staan. Hier vind je nog veel spelvarianten en gratis downloadbare emotiewijzers.

Het spel ‘Openhartig Kids’ bestaat enkel uit geschreven vragen en opdrachten en richt zich op iets oudere kinderen. Op het doosje staat aangegeven dat je dit spel kan spelen vanaf 7 jaar, maar onze jongste haakte al snel af omdat ze afbeeldingen miste, die wél op het ‘lekker-in-je-vel-spel’ staan.  Het doosje bestaat uit 100 kaartjes met vragen om écht in gesprek te gaan, en enkele doe-opdrachten. Een echte ‘spelcomponent’ is er niet, waardoor de spanningsboog bij onze kinderen snel weg was. Openhartig bestaat ook in een variant voor volwassenen, misschien een tip voor de volgende familiebijeenkomst na de coronahetze!

Trigger van competiviteit

Sommige kinderen hebben de ‘trigger’ van competitiviteit nodig om voldoende gemotiveerd te worden om een spel te spelen. Met ‘Emojito’ en ‘Dixit’ werd de aandacht langer getrokken, vooral bij mijn 2 zonen, van 9 en 11 jaar, en het oudste kind in huis, mijn man van 39 jaar.

Zo kan je met kinderen vanaf 7 jaar het spel ‘Emojito’ spelen, waarbij een speler de emotie uitbeeldt die op de kaart staat afgebeeld, en andere spelers moeten raden waarover het gaat. Wie voor het eerst 5 rondjes op het spelbord aflegt, is gewonnen. Een duidelijk competitief karakter dus, en onze zonen gooiden zich in het spel. "Deze is leuk", riepen ze. Maar mijn dochter vluchtte naar haar fiets op het terras.

Voor onze oudste zoon van 11, kon maar 1 spel de winnaar zijn; Dixit. Het spel sluit naadloos aan bij zijn fantasie. Visueel is dit spel ook heel aantrekkelijk: met prachtig geïllustreerde, grote speelkaarten, en een mooi spelbord. Wanneer je aan de beurt bent zeg je iets over één van de kaarten in je hand. De andere spelers kiezen uit hun hand een kaart die het best bij die omschrijving past. Vervolgens worden de gekozen kaarten geschud, en moeten de spelers raden over welke kaart het oorspronkelijk ging. Iets te moeilijk voor onze kleinste van 7 jaar, maar vanaf de leeftijd van 8 jaar moet dit lukken.

Dus heb je zin om samen met je gezin iets te doen? Zet je dan rond de keukentafel en speel wat spelletjes. Leg de kinderen de spelregels uit of laat het ze zelf ontdekken. Houd niet krampachtig vast aan spelregels, maar ga hier flexibel mee om. Zo lijkt het ons belangrijk om je kinderen het signaal te geven dat het OK is als ze een vraag niet willen beantwoorden. Of laat ze zelf de spelregels maken, en leun even alleen achterover in de zetel terwijl de kinderen het spel alleen spelen. Niets zo gezellig als het gezelschapsspel waar je op een afstandje van zit mee te genieten.

Met dank aan de speltips van het spellenarchief in VIVES (vives.be/spellenarchief).

Wij geven gezelschapsspelen weg
Laat ons tegen 5 april weten waarom jij graag een van deze spelletjes wil winnen en wie weet bezorgen wij je binnenkort één met de post!