De technologie staat niet stil. En dat geldt ook op gebied van fertiliteit. Heb jij al gehoord van social freezing? Eline Cautaerts van De Maakbare Mens vertelt er meer over.

“Embryo’s invriezen kan al lang, maar eicellen invriezen nog maar sinds 10 jaar. Die laatste bestaan voor een groot deel uit water dat tijdens het invriezen ging uitzetten en de eicellen verloren liet gaan. Ondertussen kan men de eicellen razendsnel invriezen waardoor ze niet kapot gaan.”

Social freezing

“Er zijn vrouwen die voor ze starten met een kankerbehandeling eicellen invriezen of transmannen voor hun transitie. Maar de grootste groep zijn de social freezers. Dat zijn dames die momenteel niet de juiste context hebben om zwanger te worden, maar wel een kinderwens hebben.”

“Vrouwen die aan social freezing doen, hebben vaak een duidelijk profiel: hoogopgeleid, financieel bemiddeld, ondernemend. Het is dan ook een dure behandeling, je moet rekenen op zo’n 3000 euro per cyclus. Gemiddeld zijn er 2 cycli nodig om voldoende eitjes te verzamelen. Dit bedrag moet je volledig zelf betalen.”

Procedure

“Wie interesse heeft, kan zich aanmelden in een fertiliteitscentrum. Tijdens een intakegesprek krijg je alle informatie en kan je vragen stellen. Er volgt een psychologisch gesprek waar veel aandacht aan besteed wordt omdat je een beslissing neemt over de toekomst en je je een juist beeld moet kunnen vormen van de slaagkans. Ze vragen je om je plan uit te leggen en gaan na of je over een aantal zaken hebt nagedacht.”

“De volgende stap is een medisch en gynaecologisch onderzoek. Als je aan de medische voorwaarden voldoet, start de hormoonstimulatie. De impact hiervan verschilt van vrouw tot vrouw. Humeurwissels kunnen, maar ernstige bijwerkingen komen zelden voor. De laatste stap is de pick-up waarbij de gerijpte eicellen worden weggehaald. Deze ingreep gebeurt onder plaatselijke of lichte algemene verdoving. Er zijn weinig neveneffecten, maar het blijft natuurlijk een ingreep.”

“Enkel leeftijd is een criterium bij social freezing. Wettelijk gezien mag het tot 43 jaar. Maar vanaf 35 jaar daalt de kwaliteit van de eicellen sterk. Fertiliteitscentra willen een zekere kwaliteit van eicellen (en dus ook slaagkansen) bewaken, daarom leggen ze de grens soms lager.”

Geen garanties

“Wie ervoor kiest haar eicellen terug te plaatsen, ondergaat een IVF-procedure. De eicellen behouden hun kwaliteit zolang ze ingevroren blijven. Maar je zit natuurlijk met de beperkte slaagkans van IVF. Een garantie op een kind kan social freezing jammer genoeg niet bieden.”

“Een fertiliteitscentrum is trouwens niet verplicht om de terugplaatsing te doen. Het gebeurt zelden, maar als de vrouw niet in een stabiele situatie zit op het moment dat ze een terugplaatsing vraagt, kan een centrum beslissen niet op de vraag in te gaan. Elke vrouw die zich aanmeldt, wordt hierover ingelicht.”

“Slechts 10% van de vrouwen beslist om de ingevroren eicellen effectief te gebruiken. Standaard betaal je voor 10 jaar invriezen. Voor de 1ste  groep die de techniek gebruikte, loopt deze periode nu ongeveer af. Dit is het moment voor een grondig follow-uponderzoek. Op dit moment weet niemand wat er met de vrouwen is gebeurd die nooit terugkeerden. Er wordt van uit gegaan dat velen gewoon natuurlijk zwanger werden, hun kinderwens opgeborgen hebben of op een andere manier ingevuld hebben.”

Onbekend maakt onbemind

“Voor veel mensen is social freezing een onbekend gegeven. En als het thema de media haalt, is het vaak gericht op sensatie. Een tijd geleden maakten Apple en Google bekend dat ze hun vrouwelijke medewerkers aanbieden om eicellen in te vriezen. Dat is in België ondenkbaar. De gezondheidszorg, sociale zekerheid en verhouding werknemer-werkgever liggen hier compleet anders.”

“Bij ons is social freezing in de 1ste plaats een manier om de autonomie van de vrouw te ondersteunen. Het is geen garantie op een kind, maar het behoudt de kans op een kind op een moment dat die vrouw daar zelf klaar voor is.”