Misschien is het je al opgevallen: in onze slagzin staat een sterretje: vrouwen* die hun wereld veranderen. Benieuwd waarom? Wel, die keuze past voor ons binnen een poging tot ‘genderinclusief taalgebruik’. Want wanneer we bij Rebelle werken aan gendergelijkheid, doen we dat natuurlijk met en voor iedereen. We willen dat elke collega, vrijwilliger, deelnemer, partner en contactpersoon bij Rebelle zichzelf kan zijn. Daarom letten we op onze woorden.

Taal als middel, inclusie als doel

Taal is een krachtig middel om te tonen en zelfs bepalen wie welke plek krijgt op de maatschappelijke ladder. We zijn er ons niet altijd bewust van, maar ons taalgebruik heeft een grote invloed op de houding, het gedrag en de ideeën van mensen en van de samenleving. Woorden kunnen gebruikt worden om anderen uit te sluiten (exclusie), maar gelukkig ook om mensen in een groep op te nemen (inclusie).

Zo weerspiegelt onze taal nog steeds heel erg de heersende binaire man-vrouw norm. Toch weten we intussen dat gender (hoe we ons identificeren) een spectrum is, dat uit meer bestaat dan enkel die twee hokjes. Heel wat mensen, zoals wie queer of non-binair is, voelen zich hier dus niet in thuis. Ook geslacht (biologische kenmerken) valt niet simpelweg in mannen en vrouwen in te delen - denk maar aan mensen die intersekse zijn. Taalkundig wordt wie buiten de norm valt onzichtbaar gemaakt, en dat vergroot ook hun onzichtbaarheid in onze samenleving.

Wanneer we ervoor kiezen ons taalgebruik bewust aan te passen aan de genderdiverse realiteit, tonen we erkenning en respect voor wie niet in de traditionele hokjes past. Zo werken we mee aan een meer inclusieve maatschappij, waar iedereen een volwaardige, gelijkwaardige plek in krijgt en zich gezien voelt voor wie die is. Er zijn verschillende manieren om je taalgebruik inclusiever te maken.

Een asterisk in onze slagzin (vrouwen*)

We zijn een vrouwenorganisatie. Dat betekent dat het meeste van wat we doen of waar we het over hebben, vooral van toepassing is op de leefwereld van vrouwen (dus mensen die zich als vrouw identificeren). En toch dekt het voor ons niet helemaal de lading van wat we bedoelen als we gewoon ‘vrouw’ schrijven in onze slagzin. Veel thema’s waar we rond werken, raken namelijk een grotere groep mensen. Ondanks de onderlinge verschillen, heeft die groep vaak gelijkaardige ervaringen door de ongelijkheid in onze samenleving.

Daarom beslisten we in onze slagzin een sterretje of asterisk (*) bij ‘vrouw’ te plaatsen. Deze keuze was het resultaat van een zoektocht naar de inclusie van een groep met dat gemeenschappelijk kenmerk. Het gebruik van de asterisk stamt uit de computerwereld: daar is het een soort van jokerteken dat een zoekopdracht verbreedt. Naar analogie daarvan, proberen we zo de gedeelde beleving van genderongelijkheid, en vooral de strijd ertegen, alsnog breder te trekken, zonder met een exhaustieve lijst te komen van wie we dan allemaal precies bedoelen. Het is een manier om te refereren naar die diverse genderidentiteiten, zonder daarbij de specifieke focus op vrouwen als onze ‘primaire doelgroep’ te verliezen.

De asterisk is dus een uiting van en een permanente herinnering aan die inclusiegedachte. Maar het heeft ook een symbolische betekenis: het is een subtiele uitdrukking van ons oneens zijn met de status quo en het huidige binaire denken over geslacht en gender. We willen er onze solidariteit mee tonen voor al wie zich niet thuisvoelt in één van de traditionele hokjes ‘man’ of ‘vrouw’.

Wil je hier graag meer over lezen?
Kijk dan eens op de website van Çavaria, de Vlaamse belangenverdediger van LGBTI-mensen en koepel van LGBTI-organisaties: www.cavaria.be.